سلام

عکس بالا را در ویکی پدیا پیدا کردم .

موزاییک هایی که با علامت جمع یا صلیب مشخص شده اند بیانگر مرز میان دو کشور بلژیک و هلند هستند که درست از کنار یک رستوران گذر کرده است و صاحب رستوران هم با امانت داری هرچه تمام تر میز و صندلیهایش را تا لب آنها چیده .

برای ما جهان سومی ها همیشه مرز به معنی سیم خاردار , دیوار بلند , سربازان اسلحه به دست و گمرکی است که مو را از ماستمان می کشد و نامش لرزه بر انداممان می اندازد .

به راستی کدام تفاوت میان بلژیک و هلند و کره ی شمالی و جنوبی است که باعث می شود مرزهایشان تا این پایه با هم متفاوت باشند ؟ مرز یکی از میان شهر می گذرد و با موزاییک مشخص می شود و مرز آن دیگری با تانک و سیم خاردار برقدار و تخته سنگهای بزرگ برای غلتاندن و بستن جاده در مواقع بروز درگیری و جنگ . اختلاف ایران و افغانستان با آمریکا و کانادا در چیست که آنها به خطی بسنده می کنند و ما خندق و نگهبان مسلح هم برایمان کافی نیست ؟

جز فرهنگ آیا پاسخ دیگری به ذهنتان می رسد ؟

روزی فیلم مستندی می دیدم از یک گزارشگر اروپایی که نوار شمالی اتیوپی را پشت سر می گذاشت و از زندگی قبایل آن سامان گزارش تهیه می کرد . در یک بخش از این مستند گزارشگر یاد شده وارد قبیله ای شد . با شگفتی دید که در قبیله مردی وجود ندارد و همه ی اهالی , زنان و کودکان هستند . اهالی با خونسردی گفتند : “مردها رفته اند جنگ , به زودی بر می گردند “  . چندی بعد که مردها خونی و خاک آلود و تشنه و خسته بازگشتند کاشف به عمل آمد که چند روز پیش قبیله ی کناری , ۲ بز از این قبیله دزدیده بودند . مردان این قبیله هم کلاشنیکف ها و آرپی جی هایشان را برداشته بودند و رفته بودند و به انتقام آن ۲ بز چند نفر را کشته و گروهی را هم زخمی کرده بودند و همه ی گله ی قبیله ی خطاکار را به غنیمت آورده بودند .

به یاد درگیری های پایان ناپذیر و خونریزی های بی رحمانه و نسل کشی هایی که تاریخ آفریقا را در خود تنیده افتادم . کشتار و قحطی امروز سومالی یک نمونه اش . همه ی این درگیری ها به همان شکل که عرض شد درگیری های قومی و قبیله ای هستند و برای کین خواهی اجداد کشته شده در مبارزاتی که انگیزه اش شاید بزی بوده یا گاوی .

حالا این موقعیت را مقایسه کنید با مرز میان بلژیک و هلند . چه می شود که در آفریقا روش معاشرت با همسایگان نیزه و تفنگ و خون است و در اروپا یک موزاییک ساده به صورت سمبلیک مرز میان آب و خاک و دارایی و هویت دو ملت را مشخص می کند ؟

فرهنگ انسانی و درک و شعور اجتماعی , اروپا و دیگر کشورهای متمدن ( مانند ژاپن ) را به جایی رسانده که امروز می بینیم و نبود همان فاکتورها کشورهای عقب مانده را به آشفته بازاری بدل کرده که نمونه هایش کم هم نیستند .

احترام به حقوق و شخصیت دیگران , شناخت حد و مرز حقوق خود , بلوغ فکری و رسیدن به اندیشه ی منطقی و درک درست از شرایط زندگی در اجتماع , پرهیز از دروغ و پلیدی و ناراستی می تواند اسباب ترقی و پیشرفت جوامع را فراهم کند . به همان گونه ای که بهترین نمادهایش را ژاپنی ها پس از فاجعه ی سونامی اخیر به نمایش گذاشتند و تحسین همگان را برانگیختند .

به نظر می رسد که تا زمانی که مردم کشورهای جهان سوم یاد نگیرند که راستگو باشند و منطقی و در شرایط سخت دارایی های دیگران را حق خودشان به شمار نیاورند اوضاع همین است که هست .

جهان سوم ناتوان و لرزان و نیازمند خواهد بود و غرب صنعتی هم روز به روز قوی تر و پیشرفته تر و مسلط تر خواهد شد .

سلام

تصویر بالا طرح گرافیکی زیبایی است از خانمی به نام نادیا آقابیگی که برای کمــــپین مبارزه با خشونت علیه زنان ارسال شده و جایگاه دوم رقابت طراحی پوستر را هم به دست آورده .

بررسی پوستر از دیدگاه هنری کار متخصصان و اهالی هنر گرافیک است , اما ابعاد اجتماعی آن را می توان موشکافی کرد .

آیا مضمون این پوستر واقعی است ؟ آیا بانوان در جامعه ی امروز ایران چنین جایگاهی دارند ؟

با احترام فراوان به هنرمند خالق این اثر , با احترام به همه ی بانوان ایران ( که قدرت و توانایی کم نظیرشان را در ۹۰ سال اخیر به خوبی به رخ جامعه ی ایران کشیده اند ) باید بگویم که از دید من این یک سیاه نمایی است و بس .

این طرح به هیچ روی نمایانگر چهره ی ایران امروز نیست . چهل یا پنجاه سال پیش شاید , اما امروز نه .

در جامعه ی امروز ایران زنان همپای مردان کار می کنند و از دیدگاه اجتماعی می توان گفت شرایط برابری دارند . مردان امروز ایران هم دیگر مانند مردان نسلهای پیشین نیستند که به حکومت مطلق در خانه فکر کنند و چماق باشند بر سر همسرانشان . امروز مرد و زن با هم زندگی را اداره می کنند و با هم تصمیم می گیرند .

اختلاف میان حقوق قضایی زنان و مردان را در ایران و دیگر کشورهای اســــلـامی نمی توان انکار کرد , چه این اختلاف ریشه در حقوق فقهـــی اســلام دارد و چون اسلــام دین فراگیر در سرزمینهای اسـلـامی است باید به شرایط آن هم گردن نهاد . ولی اگر بخواهیم بر این مبنا زن جامعه ی امروز ایران را برده ای در دستان مرد تصور کنیم راه به بیراهه برده ایم .

در گذشته و در جامعه ی سنتی ایران زنان اسرای مردان بودند , خدمتگذار و ضعیف و بی اختیار . ولی آیا در ایران امروز که زنان همپای مردان در جامعه کار و تحصیل می کنند باز هم همان روال برقرار است ؟

به نظر من هیاهوی خشونت بر علیه زنان و اسارت زن بیش از آن که واقعیت داشته باشد به یک عادت روزمره تبدیل شده است . همانند سیاهان آمریکا که آنقدر خودشان را مظلوم انگاشته اند که عادت کرده اند و کارشان به افراط کشیده و رد پای آنرا در شوخی معروفشان هم می توان دید : ” چون من یک سیاهم حق ندارم ؟ “

آیا حق با من نیست ؟ چند مرد را در نزدیکان خود سراغ دارید که به همسرشان بگویند : ” ضعیفه , برو به آشپزخانه و حرف نزن ” و آن همسر هم سرش را پایین بیاندازد و برود ؟

شاید بتوان گفت آخرین کسی که بر این باور بود که زنان حق صحبت کردن ندارند و باید به آشپزخانه بازگردند همان حجـه الاسلــام فــاکـر نماینده ی پیشین مجـــلس بود و می توان گفت که پس از درگذشت او این اندیشه هم درگذشته است .