سلام
در تمام طول تاریخ زمانی که یک قوم پیروز می خواسته قوم شکست خورده را خوار و ناتوان و عقیم کند یا یک مستبدِ دارای قدرت ولی ضعیف در منطق و استدلال می خواسته جامعه ی زیر فرمانش را رام و سر به راه کرده و در اختیار گیرد , نابودی مراجع فرهنگی , پر کاربرد ترین نسخه ها بوده و هست .
ساختمانهای بزرگ و مهم ویران می شده اند , تاریخها و تاریخ دانها نابود می شده اند , نام و خط و زبان دگرگون می شده و از همه مهم تر کتابها سوزانده می شده اند ( و می شوند )
نمونه های کتاب سوزی در تاریخ کشور خودمان هم به فراوانی یافت می شوند . کتاب سوزان اسکندر و اعراب از بزرگترین نمونه های تاریخ ما هستند .
اما کتاب سوزان نازیها در 10 می 1933 زنده ترین و بنام ترین کتاب سوزی در قرن بیستم است .
حزب نازی که در سالهای پس از پایان جنگ جهانی نخست تمام توان خود را بر روی بازگرداندن آبرو و حیثیت به باد رفته ی آلمان کرده بود روز به روز بیشتر بر طبل ناسیونالیسم و دشمنی با یهودیان می کوبید .
در سال 1933 طرح ” اقدام علیه اندیشه ی ضد آلمانی ” باعث شدت گرفتن احساسات تند ناسیونالیستی و بالا گرفتن تب دشمنی با هر آنچه که ضد آلمانی شناخته می شد شد .
جالب این است که پرچمدار این قافله نه حزب نازی که سازمان دانشجویان آلمانی بود , یعنی کاسه های از آش داغتر !!
اقدام علیه اندیشه ی ضد آلمانی با کارهایی مانند اخراج گروهی استادان یهودی دانشگاهها و گسترش تبلیغ برای برتری نژاد آریا و تمسخر اندیشه های لیبرالیستی و کمونیستی و سوسیال دموکراسی و بویژه اندیشه های یهودیان آغاز شد و پس از مدت کوتاهی به کتاب سوزان رسید .
طی چند ماه , فهرست بلند بالایی از کتابهای ضاله !! تدارک دیده شد که نخست با نویسندگان و اندیشمندان یهودی مانند فروید و انیشتین آغاز شد و به جک لندن و همینگوی و حتی هلن کلر هم رسید . ( هلن کلر نابینا و ناشنوا بود و اندیشه ی نازی حذف معلولین و ناتوانها از جامعه را ترویج می کرد )
مجموعه ی برنامه ریزی ها و تلاشها در 10 می 1933 به ثمر نشست و بیش از 20 دانشگاه بزرگ آلمان این به قول خودشان جشن را برگزار کردند و هزاران جلد کتابی را که از کتابخانه های عمومی و دانشگاهها و حتی کتابفروشی ها گرد کرده بودند با جشن و پایکوبی و صدالبته سخنرانی های آتشین ژوزف گوبلز و همفکرانش به آتش کشیدند تا مبادا کسی در معرض اندیشه ای بجز اندیشه ی متعالی و مترقی برتری نژادی قرار بگیرد !!
کیفیت برگزاری مراسم کتاب سوزی چندان مهم نیست .( آگاهی های لازم را از اینجا و اینجا می توانید بگیرید ) به باور من نکته ی مهم در این رویداد نقش پررنگ مردم عادی و بویژه گروههای دانشجویی در آن است , یعنی همان کاسه های داغتر از آشی که پیشتر عرض کردم .
دولت ناسیونال سوسیالیست آلمان برای آنکه چنین کتاب سوزانی راه بیاندازد می بایست که قانون به تصویب مجلس می رساند و دستگاه برگزار کننده را مشخص می کرد و ردیف بودجه تصویب می کرد و چه و چه و تازه سرزنش افکار عمومی هم قوز بالای قوز می شد . اما با چنین حرکت خود جوش مردمی نه هزینه ای به دولت تحمیل شد و نه انرژی خاصی صرف شد .
در واقع در هر کدام از فجایع بزرگ و کوچک تاریخ بشریت خود مردم هم حضوری پرکار و موثر داشته اند و هرگز یک فرد مستبد یا یک جریان استبدادی به تنهایی و بدون تایید و همراهی دست کم بخش بزرگی از مردم جامعه اش نمی توانسته فاجعه بیافریند .
در این جریان هم نقش توده های به هیجان آمده و خشمگین که می خواستند در ساخت دنیای نوینی که رویایش برایشان ترسیم شده بود دستی داشته باشند کاملا اثر گذار و گویا بود .
از همین جا می توان دریافت که بر خلاف آنچه که عموما مردم تصور می کنند که هر آنچه بر سرشان می رود از دولتها و نظامهاست , اثر خود مردم در هر پدیده ی اجتماعی و سیاسی بسیار بیشتر از نظام حاکمشان است . چرا که نظام حاکم از دل همین مردم بر آمده و دیگرانی از کرات دیگر نیامده اند برای تشکیل حکومت .
اگر آلمان در جریان جنگ جهانی دوم با خاک یکسان شد و بخش مهمی از جمعیت خود را از دست داد نتیجه ی همان شور و شری است که در پی شدت گرفتن احساسات ناسیونالیستی شان بوجود آمده بود .
همین احساسات بود که نخست باعث سوزاندن کتابها شد و در گام بعدی به سوزاندن انسانها هم رسید . همانطور که هاینریش هاینه متفکر آلمانی پس از رویداد کتاب سوزی گفته بود که در جایی که کتابها سوزانده شوند , انسانها هم سوزانده خواهند شد که شدند و دیدیم .
در همین کشور خودمان هم نمونه های هیجانهای مردمی و دانشجویی را داشته ایم که باعث انجام اقدامات نسنجیده ای شده اند که پس لرزه هایش تا سالها جامعه را لرزانده و عواقبش گریبان مردم را رها نکرده است .
آنچه که مشخص است مردم هرگز نباید خودشان را مبری از گناه و اشتباه یا بی اثر و خنثی بدانند و تلاش کنند که توپ را در زمین نظام حکومتی انداخته و مسوولیت را از دوش خودشان بردارند .
سلام
سرانجام پس از کش و قوسهای زیاد فیلم جدایی نادر از سیمین از طرف بنیاد سینمایی فارابی و هیئت داوران آن , به عنوان نماینده ی ایران در مراسم اسکار امسال انتخاب شد .
جالب اینجاست که گروهی آماده بودند که شب و روزشان را در راه تبلیغ منفی برای این فیلم و جلوگیری از شرکتش در اسکار صرف کنند .
چه تحلیل ها شد و چه اتهامها زده شد . چه حسادتها ورزیده شد , چه اعمال نفوذها دیدیم . اما نهایتا قدرت شگفت آور فیلم اصغر فرهادی و فشار زیاد افکار عمومی , دیدگاههای مخالفان را که عمدتا استدلالهای بی منطقی مانند : “این فیلم ارزشی نیست” ارایه می دادند , زیر پا گذاشت و جدایی نادر از سیمین راهی اسکار شد .
جدایی نادر از سیمین تا کنون بیش از 30 جایزه در جهان به خود اختصاص داده است . رکورد فروش فیلمهای ایرانی را هم در همه جا شکسته . این فیلم جزو انگشت شمار فیلمهایی بوده که هم منتقدان آنرا پسندیده اند هم مردم عادی .
به همین خاطر امسال شانس بالایی داریم که در مراسم اسکار در بخش سینمای جهان سرانجام نامی هم از کشور ما برود و شاید جایزه ای هم نصیبمان شد .
به هر روی از دیدگاه من جدایی نادر از سیمین از آن دسته آثار هنری است که می توان با آن فخر فروخت و به آن بالید .
امیدوارم که این فیلم در اسکار هم مانند همه ی جشنواره های دیگر پیروز باشد و سربلند تا ما هم کمی احساس غرور و افتخار کنیم .
سلام
وقتی جمعه ی هفته ی گذشته جدایی نادر از سیمین را دیدم مصمم بودم که نوشتار شنبه را به این موضوع بسپارم که در کوران روزمرگی و گرفتاریهای کاری فراموش شد .
اگر هنر هفتم را دوست دارید و تا امروز این فیلم را ندیده اید درنگ نکنید , حتما بروید سینما , سوگند می خورم که پشیمان نمی شوید .
ابدا منظورم رقابت نابرابر و جنگ سیاســی این فیلم با موزیک ویدئوی بی سر و ته مسـعود خان ده نمـکـی نیست . اخــراجــی ها اصولا یک کار سینمایی نیست که بخواهد با اثر سینماگری در تراز اصغر فرهادی مورد مقایسه و رقابت قرار گیرد .
منظور من خود فیلم است . فیلمی که به همه ی ما این امیدواری را می دهد که هنوز هم می توان در سینمای ایران فیلم خوب ساخت . هنوز هم سینماگر خوب در ایران پرورش پیدا می کند که بتواند بدون فاکتورهایی مانند پسر خوشگل و دختر جذاب فیلم بسازد و عالی هم بسازد .
جدایی نادر و سیمین از آن دسته فیلمهایی است که از ثانیه ی نخست شما را درگیر داستان خود می کند و باور کنید که به دسته های صندلی سینما چنگ خواهید زد . اشتباه نکنید , نه صحنه ی اکشن دارد و نه هیچ کاراته بازی در فیلم هنرنمایی می کند . داستان اجتماعی و دردهای مشترک شما و شخصیت های داستان است که میخکوبتان می کند . بازیگری ها چنان عالی است که باورتان نمی شود . آنجا است که متوجه می شوید چرا در جشنواره ی برلین خرس نقره ای را به تیم بازیگری داده اند و نه به یک بازیگر خاص .
به باور من فیلم خوب آن فیلمی نیست که همه بپسندندش . گمان می کنم فیلم خوب آن فیلمی است که مردم وقتی از سینما بیرون آمدند در خیابان و در حال رفتن درباره اش صحبت کنند .
اگر برای دیدن این فیلم به سینما رفته باشید حتما دیده اید که مردم خارج شده از سینما سخت و با هیجان مشغول بحث درباره ی فیلم هستند . مهم نیست که چقدر فیلم را پسندیده و یا نپسندیده باشند .
مهم این است که فیلم به اندیشیدن وادارشان کرده . در هنگامه ای که سریالهای تلویزیون را آن چنان ساده می سازند که حتی خوب یا بد بودن شخصیت های داستان را هم برای بیننده از زبان دیگر شخصیتها بیان می کنند چنین فیلمی که فکر مردم را به فعالیت وادارد غنیمت ارزشمندی است .
خلاصه که بشتابید که انصافا اگر کوتاهی کنید از چنگتان خواهد رفت .
به واقع رسانه های خانگی ( رایانه ها و پلیرهای خانگی ) ما را از لذت دیدن فیلم در سینما محروم کرده اند .